W codziennej gonitwie dnia, w pogoni za setkami ważnych, istotnych a czasami wzniosłych, niezwykłych i wiekopomnych spraw, nie uświadamiamy sobie wagi rzeczy prostych, oczywistych i wręcz niezbędnych dla naszej biologicznej egzystencji, możliwości jej trwania w sensie osobniczym, społecznym i pokoleniowym.
Nie zdajemy sobie sprawy z istnienia spraw, które z założenia są tymi brudnymi. Z brudu w ogóle. Czym jest, skąd się bierze, dlaczego nam szkodzi i jak się przed nim bronić? Czym jest też czystość? Czy tylko brakiem brudu? Jak te pojęcia postrzegali starożytni, jak ludzie średniowiecza i jaką drogę przeszła ludzka mentalność i wiedza by dojrzeć do współczesnego rozumienia higieny jako skutecznego sposobu walki o życie ze śmiercią. Śmiercią czającą się w brudzie pod postacią nazwanych i nienazwanych bakterii, wirusów, substancji. Śmiercią, która czycha na nasze życie i zdrowie, wykorzystując chwilę nieuwagi, nonszalancji i zaniedbania.
Odpowiedzi na powyższe pytania, wszystkie te brudne sprawy oraz ludzkie sposoby i metody na ich zwalczanie ukazujemy w naszej wystawie. Znajdziemy tu bogaty przegląd wszelakich urządzeń służących do utrzymywania w czystości naszych ciał i ubrań; wanien (także bujanych!), balii, tar, bijaków, pralek ręcznych, parowych (np. systemu Kraussa), starą, poczciwą pralkę Franię, ewolucyjne ujęcie rozwoju żelazek od zasilanych węglem po pierwsze modele elektryczne, blaszane bidety, model słynnej sławojki premiera Składkowskiego, eleganckie, misternie zdobione urynały, misy i dzbany do porannych ablucji, podróżne zestawy toaletowe światowego dżentelmena, pachnidła i pudry dostojnych dam, fragment salonu fryzur z pierwszymi brzytwami, maszynkami do golenia, grzanymi spirytusem lokówkami, wałkami, itp., etc.
Na tle niegdyś niechlujnych a schludnych obecnie Europejczyków, interesująco przedstawia się kwestia higieny w pryzmacie innych kultur, kontynentów czy też systemów religijnych kształtujących i narzucających wręcz normy zachowania czystości. Prezentacji tej kwestii sprzyja ukazany na wystawie przegląd naczyń, kadzielnic, grzebieni (takich do wyczesywania wesz również), arabskich naczynek na wonności i barwidła, etiopskich dłubaczek do uszu, afrykańskich lejków do lewatyw, chińskich zwierciadeł, i wielu innych.
Genezę średniowiecznej pogardy dla czystości przedstawia scena obdukcji zadżumionego pacjenta przez dwóch lekarzy w ptasich, przerażających maskach typu moretta, miecz kata ścinającego niewinne ofiary obwiniane o szerzenie „czarnej śmierci”, pustelnia Św. Hieronima, a także stado wygłodniałych padlinożerców.
Natomiast praktyczną, stosowaną w Europie przez cztery stulecia koncepcję zastępczej pseudoczystości prezentuje zestaw barokowych strojów z efektownymi śnieżnobiałymi kołnierzami, kryzami i mankietami mającymi zaświadczać o czystości koszuli ale niekoniecznie samego ciała.
Obrazu całości dopełniają stosowane niegdyś przez służby sanitarne urządzenia do detekcji zarówno biologicznych jak i nieorganicznych zagrożeń czających się ludzi w ich bezpośrednim otoczeniu (zestawy do pomiaru skażenia wód, luksometry, hałaśniki, trichonoskop, licznik bakterii, termograf) oraz maszyn niszczących niepożądane mikroby – cieplarki, autoklawy, sterylizatory.
Wystawa powstała dzięki eksponatom wypożyczonym z następujących muzeów, placówek kulturalnych i instytucji (kolejność alfabetyczna):
Archiwum Państwowe w Radomiu, Instytut Systematyki i Ekologii Zwierząt PAN w Krakowie, Muzeum Apteka w Lublinie, Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie, Muzeum Historyczne m. Krakowa, Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie, Muzeum Narodowe w Kielcach, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, Muzeum Okręgowe w Piotrkowie Trybunalskim, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Siedlcach, Teatr Dramatyczny w Warszawie, Teatr Wielki Opera Narodowa,
Wystawie towarzyszą organizowane opcjonalnie dla grup zorganizowanych, warsztaty mydlarskie.
WYSTAWA CZYNNA DO 30 SIERPNIA BR.
cennik biletów:
- bilet normalny indywidualny- 6 zł
- bilet ulgowy indywidualny - 5 zł
- bilet grupowy z przewodnikiem + warszaty mydlarskie - 8 zł / os.
- bilet grupowy z przewodnikiem (bez warsztatów) - 6 zł / os.
Terminy dla grup zorganizowanych, oraz pozostałe informacje dostępne w Dziale Oświatowym muzeum pod nr tel. - 48 36 25 694
