Wystawa którą 15 lipca udostępniliśmy w naszym muzeum jest prezentacją zbiorów malarstwa z naszej kolekcji, wzbogaconych o depozyty z Muzeum Narodowego w Warszawie oraz z kilku kolekcji prywatnych.
Na wystawie jest pokazywanych 104 obrazy oraz szkicowniki i zdjęcia rodzinne Józefa Brandta, artysty w sposób szczególny zwązanego z ziemią radomską. Prace pokazane w układzie chronologicznym uświadamiają nam zmiany, jakie zachodziły w malarstwie polskim od lat sześćdziesiątych XIX wieku do czasów nam współczesnych.
Ekspozycję otwiera obraz, jednego z pierwszych polskich malarzy batalistycznych, Januarego Suchodolskiego „Po bitwie pod Grunwaldem”. Malarstwo portretowe reprezentują artyści związani ze środowiskiem warszawskim Rafał Hadziewicz i Józef Simmler. Simmler w ”Portrecie Pani Brauman” kunsztem swej sztuki wynosi wizerunek przedstawicielki warszawskiego mieszczaństwa do rangi oficjalnego portretu dworskiego. Twórczość Wojciecha Gersona, artysty wszechstronnego, wybitnego pedagoga, pokazana została; jednym obrazem historycznym „Bunt Żaków” i dwoma pejzażami. Twórczość środowiska związanego z „polską szkołą monachijską” prezentują rodzajowe obrazy Józefa Chełmońskiego, Michała Gorstkin Wywiórskiego, Włodzimierza Łosia, pejzaże Maksymiliana Gierymskiego, Władysława Maleckiego, oraz większy zestaw obrazów Józefa Brandta, z których najwybitniejszym jest na pewno studyjne „Powitanie stepu”. Józef Brandt był artystą związanym z Radomiem i pobliskim Orońskiem.
Polski modernizm pod wieloma względami był konsekwencją różnych prądów, rozwijających się przez cały XIX wiek. Rozwój malarstwa epoki modernizmu przebiegał dwoma głównymi torami wyznaczonymi przez recepcję „nowej sztuki”, określonej terminem secesja i drugiego nurtu jakim był symbolizm i ekspresjonizm. Na wystawie najbardziej typowymi dziełami dla secesji są pejzaże włoskie Edwarda Okunia oraz „Altana hiszpańska” Henryka Uziembły. Najwybitniejsi przedstawiciele nurtu symbolicznego to Jacek Malczewski i jego uczeń Vlastimil Hoffman. Dla obydwu artystów źródłem inspiracji była historia i kultura narodowa. Twórczość Vlastimila Hofmana reprezentowana jest dwoma dużymi obrazami, namalowaną w 1918 roku „Polonią” i też z tego roku pochodzącym „Powrotem Odyseusza”. Obydwa obrazy należą do najlepszych prac artysty. Z klimatu „Młodej Polski” wyrasta także malarstwo Leona Wyczółkowskiego, jego dwa, pochodzące z dojrzałego okresu twórczości obrazy, „Morskie Oko” i „Ogród” to niewątpliwie galeryjne arcydzieła. Twórczość Władysława Ślewińskiego czerpie impulsy ze sztuki francuskiej. Jego piękne pejzaże „Skały w morzu”, „Ruiny nad brzegiem Wisły” cechuje precyzyjny rysunek połączony z delikatnym kolorem. Nurt ekspresjonistyczny reprezentują na wystawie dzieła Konrada Krzyżanowskiego i Fryderyka Pautscha. Najwybitniejszym przedstawicielem malarstwa pejzażowego, w modernizmie, jest Jan Stanisławski. Jego niewielkie formatem obrazki, „Pejzaż wieczorny”, „Pole kapusty” posiadają wyraźne znamiona impresjonizmu. Jan Stanisławski wykształcił całą plejadę swoich uczniów. Najwybitniejsi z nich to reprezentowani na wystawie: Stanisław Kamocki, Stanisław Czajkowski, Józef Czajkowski, Alfons Karpiński.
Dwudziestolecie międzywojenne choć nie daje obszernej panoramy dzieł, prezentuje jednak kilka wybitnych indywidualności jakimi bez wątpienia byli: Zbigniew i Andrzej Pronaszkowie, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Zygmunt Waliszewski, Henryk Stażewski, Rafał Malczewski. Twórczość Zbigniewa Pronaszki zmieniała się w różnych okresach. Obrazy formistyczne, jak „Portret żony”, pełne są umiaru i powagi ze skłonnością do monumentalizowania formy. Stanisław Ignacy Witkiewicz był autorem widmowych, zanurzonych w astralnej aurze portretów. Pokazujemy także dwa bardzo interesujące portrety Jędrzeja Krysińskiego, artysty przez niemal całe swoje życie związanego z Radomiem.
Malarstwo powojenne pokazane jest wybitnymi obrazami Artura Nachta Samborskiego, Stanisława Fijałkowskiego, Jerzego Nowosielskiego i Tadeusza Brzozowskiego.
Katarzyna Posiadała
