Wystawa przygotowana i udostępniona przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie.
wystawa czynna
październik 2011 – marzec 2012
Wystawa przedstawia w sposób dogłębny proces niekorzystnych zmian dokonujących się wśród populacji europejskich gatunków zwierząt. Zmian inspirowanych i dokonywanych głównie przez człowieka, a skutkujących drastycznym spadkiem liczebności wielu rodzimych gatunków kręgowców i bezkręgowców. Naturalny ewolucyjnie proces wymierania gatunków został na skutek różnych form środowiskowej antropopresji nienaturalnie i katastrofalnie przyspieszony. Szacuje się, że do 2015 roku może na całym świecie wyginąć około 25% żyjących obecnie gatunków zwierząt.
Stopniowe zanikanie z krajobrazu Europy poszczególnych gatunków, jego przyczyny i prognozowane skutki, zwiedzający wystawę mogą prześledzić na przykładzie takich gatunków jak norka europejska (wypierana przez introdukowaną, bardziej ekspansywną i plenną norkę amerykańską), rak szlachetny (unicestwiany przez zanieczyszczenie wód, oraz konkurencję ze strony amerykańskich raków), suseł perełkowany, drop, czy też różne gatunki motyli modraszków, których wspólnym wrogiem jest zanikanie i niszczenie ich naturalnych siedlisk. Los ten nie ominął również wielu prezentowanych na wystawie gatunków ptaków: głuszca, cietrzewia, bataliona, wróbla, kraski i innych.
Oprócz samych okazów dermoplastycznych przedstawiających wybrane gatunki zwierząt celom poznawczym służą prezentowane na planszach bogate opisy ich biologii, behawioru, zagrożeń, etc., wzbogacone o materiały zdjęciowe.
Śledzenie procesu zanikania gatunków i inicjowanie działań im zapobiegającym nie byłoby możliwe bez mrówczej pracy rzeszy naukowców uzbrojonych w tradycyjne narzędzia poznawcze typu notatnik i ołówek czy też mickiewiczowskie „szkiełko i oko” , ale również w zaawansowane technologie mikroskopii skaningowej czy też analiz DNA. Wczorajszy siermiężny i dzisiejszy nowoczesny obraz nauki widz może zobaczyć w części wystawy zatytułowanej „Gabinet Badacza Wczoraj i Dziś”, gdzie w tle biurka ze stosem notatek i opisów, ptasimi skórkami, gablotami entomologicznymi, etc.; na olbrzymim plazmowym ekranie dojrzeć można minireportaż z Laboratorium Mikroskopii Skaningowej i Pracowni Technik Molekularnych i Biometrycznych MiIZ PAN .
Oddzielną część wystawy poświecono także tematyce czerwonych ksiąg i czerwonych list, których tworzenie zostało zainicjowane w roku 1962 przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN), a które są podstawą do działań prawnych obejmujących wybrane, zagrożone wyginięciem gatunki ochroną w skali prawodawstwa krajowego, europejskiego i światowego.
Wystawa jest prezentowana w reprezentacyjnej, (przylegającej do pozostałości XIV w. murów obronnych Radomia i odsłoniętego traktu przymurnego) sali wystaw czasowych Działu Przyrody.
Wcześniej ekspozycja była wystawiana w Muzeum Jeździectwa i Łowiectwa w Warszawie oraz w Muzeum Wigier im. Alfreda Lityńskiego w Starym Folwarku.
Zespół Działu Przyrody oraz Dyrekcja Muzeum pragną tą drogą serdecznie podziękować Muzeum i Instytutowi Zoologii PAN w Warszawie za udostępnienie wystawy.
Serdecznie zapraszamy.
Marek Słupek
Kierownik Działu Przyrody