muzeum radom bip
UE muzeum radom bip

Obiekt miesiąca

Chiński Nowy Rok

Chiński Nowy Rok, znany także jako Święto Wiosny, to jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu chińskim. Hucznie obchodzony nie tylko w samych Chinach, ale też wielu innych krajach Azji i w miejscach zamieszkiwanych przez azjatyckie mniejszości na całym świecie. 



Chiński Nowy Rok zawsze obchodzony jest w okresie od 21 stycznia do 20 lutego.
Najbliższy rok chiński rozpocznie się 10 lutego 2024, a zakończy 28 stycznia 2025. Nowy rok w Chinach rozpoczyna drugi nów księżyca po przesileniu zimowym.



Przygotowania do celebrowania święta trwają dosyć długo. Chińczycy sprzątają domy, aby wymieść z nich pecha. Następnie dekorują domy papierowymi girlandami i lampionami, na których widnieją przynoszące szczęście słowa, najczęściej: "szczęście" i "bogactwo". Przed nadejściem Nowego Roku ludzie starają się również rozwiązać wszystkie niedokończone sprawy, spłacić długi i rozwiązać konflikty, aby móc zacząć wszystko od nowa.
Chiński Nowy Rok jest oficjalnym świętem w wielu krajach i z jego okazji przygotowywane są wszelkiego rodzaju parady i wydarzenia, a wiele miast dekorowanych jest lampionami i innymi tradycyjnymi chińskimi ozdobami. Celebrowanie trwa 15 dni.


Dzień pierwszy – (yingshen – „Powitanie bogów” ) jest to powitanie bogów ziemi i nieba. Wiele osób nie spożywa tego dnia mięsa, wierząc, że zapewni to długie i szczęśliwe życie.
Dzień drugi – (chazu – „Złożenie hołdu przodkom” ) - tego dnia Chińczycy modlą się do swoich przodków oraz do bóstw. Są wyjątkowo uprzejmi w stosunku do psów i dobrze je karmią, gdyż wierzą że tego dnia przypadają urodziny wszystkich psów.


Dzień piąty – (jiecaishen) lub też (powu) - tego dnia Chińczycy nie opuszczają domu aby powitać bóstwo bogactwa. Nikt nie odwiedza innych, gdyż wierzy się, że przyniesie to pecha obu stronom.
Dzień dziewiąty to dzień urodzin Nefrytowego cesarza – czas, aby złożyć mu ofiarę. O północy ludzie modlą się do Boga Niebios (Tiangong).
Dzień piętnasty, nazywany jest Festiwalem Lampionów. Z jego okazji na ulicach azjatyckich i nie tylko azjatyckich miast odbywają się parady, pokazy tańców smoków i lwów a wszędzie podziwiać można piękne dekoracje i tradycyjne lampiony. Na ulicach gromadzą się tłumy.



Charakterystycznymi rytuałami noworocznymi są: taniec lwa oraz taniec smoka (wǔlóng oraz wǔshī), mające długą tradycję. Lwy pojawiły się w chińskiej kulturze dopiero w czasach dynastii Tang. Legenda głosi, że jeden z cesarzy tej dynastii miał sen, w którym został zaatakowany przez demony i uratowany przez lwa. Na pamiątkę wprowadził nową tradycję noworoczną.
Taniec smoka służy okazaniu szacunku dla tego mitycznego stwora. Dla Chińczyków są one uosobieniem nadnaturalnych mocy, dobroci, urodzaju i godności.

 

Do zwyczajów w tym czasie należy rozdawanie czerwonych kopert z pieniędzmi, każdy kto nie jest zamężny lub żonaty otrzyma koperty z monetami, jednocześnie każdy kto jest zamężny lub żonaty powinien dawać pieniądze. Dawanie pieniędzy jest znakiem powodzenia i dobrobytu. Koperty, (hongbao lub yingshi – czerwone kieszonki) zawierają również życzenia powodzenia w szkole, zdobycia dużo pieniędzy, a także rychłego zamążpójścia.

 

Każdy rok w kulturze chińskiej związany jest z innym zwierzęciem z chińskiego zodiaku. Zwierząt tych jest 12, są to: Szczur, Wół, Tygrys, Królik, Smok, Wąż, Koń, Koza, Małpa, Kogut, Pies i Świnia.
 

Według horoskopu Chińskiego powitamy Rok Drewnianego Smoka Yang.
Smok jest jednym z najbardziej pomyślnych znaków chińskiego zodiaku.  „W najbliższym czasie czeka nas panowanie Drewnianego Smoka. Będzie on trzymał pieczę nad losem wszystkich pozostałych symboli od 10 lutego 2024 r. aż do 28 stycznia 2025 r. To czas, w którym siła i charyzma Smoka wpływać będzie na działania wszystkich znaków chińskiego zodiaku. Czego możemy się spodziewać? Spokoju, porządku i bezpieczeństwa. Smok nie ulega schematom i często wybiera nieszablonowe rozwiązania. Służy pomocą, godzi zwaśnionych, stoi na straży reguł i zasad. To oznacza, że sprawy, które ciągnęły się latami, trwające konflikty, rozpoczęte procesy, będą miały swój finał w Roku Smoka. Dobroczynne działanie Smoka dotyczyć będzie wielu aspektów życia pozostałych symboli. Jego magnetyzm wpłynie na poszukujących szczęścia w miłości. Odwaga Smoka wzmocni tych, którzy szukają pracy lub pną się po szczeblach kariery. Siła chińskiego Smoka pomoże zachować zdrowie.”[1]

 

Tekst oparty o artykuł z „Wiedza i życie” numer 3/2007

 

Na fotografii:
Dwie dziewiętnastowieczne rzeźby polichromowane lwów chińskich, zwanych też Psami Foo.
Od czasów od czasów dynastii Han (208 p.n.e - 221 n.e.) były symbolem dostojeństwa i potęgi. Wierzono, że chronią przed złymi mocami i duchami oraz strzegą przestrzegania prawa. Figura lwa chińskiego, ma bogatą symbolikę w chińskiej kulturze. Para lwów chińskich, zazwyczaj przedstawiona jako samiec i samica, reprezentuje równowagę i harmonię. Figury często umieszczane są przed wejściami do domów, świątyń i innych budynków, aby odstraszać złe duchy i zapewniać szczęście oraz pomyślność mieszkańcom. Ich obecność ma także na celu przyciągnięcie pozytywnej energii chi, czyli życiowej siły w chińskiej filozofii.

 

Bębenek noworoczny, eksponat z początku XX wieku. Celebrowanie Nowego Roku wiąże się z licznymi, przekazywanymi z pokolenia na pokolenie legendami. Jedna z nich opowiada o mitycznej bestii Nian, która pojawiała się raz w roku aby terroryzować ludzi i zwierzęta. Według opowieści Nian była bestią o wielkiej sile i szybkości, która polowała na ludzi w wioskach, a także pożerała zwierzęta. Aby uchronić się przed atakami Nian, ludzie zaczęli używać różnych środków, takich jak głośne hałasy, ognie, czerwone ozdoby i fajerwerki, które odstraszały bestię. Ta tradycja przetrwała do dzisiaj.
Dlatego do dziś podczas Nowego Roku uderza się w gongi, bębny i głośno śpiewa, dekoruje się domy, a na ulicach odbywają się huczne zabawy.

 

Przygotowała: Ilona Pulnar-Duszyk

Eksponaty należą do zbiorów Działu Kultur Pozaeuropejskich w MJM

 

 


[1] https://houseofasia.pl/horoskop-chinski/

Partnerzy:
https://www.bsjedlinsk.pl http://www.26600.pl https://dokultury.mazowieckie.com.pl/pl
Mecenasi Muzeum:
tło e-riders motocykle