Wystawa pt. „ Poza kanonem. Sztuka bez dyplomu. Z kolekcji Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu” wystawa nieczynna od 19 czerwca 2017 ma na celu przybliżenie wieloaspektowości i złożoności sztuki nieprofesjonalnej, innej niż ta postrzegana i rozumiana klasycznie, sztuki Art. Brut, nie poddanej regułom oraz ukazanie indywidualizmu i intuicyjności artystów.
Na wystawie prezentowane są prace około trzydziestu artystów pochodzące z kolekcji Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Zbiory, liczące obecnie ponad 700 obiektów, gromadzone były od końca lat 70. XX w. i uznawane są za jedne ze znaczących w Polsce. Przedstawieni na wystawie autorzy pomimo różnic wynikających z wykształcenia, życiowych doświadczeń oraz odmiennych spojrzeń na sztukę, za pomocą własnych środków wypowiedzi materializowali swoje wizje, wyobrażenia, wrażliwość artystyczną. Tworzyli, bądź wciąż tworzą, sztukę wynikającą z wewnętrznych potrzeb, nie mieszczącą się w klasycznych kanonach uniwersyteckich, niekształconą, intuicyjną. Pośród twórców na wystawie znajdą się prace tzw. „naiwnych”, czyli malarstwo prymitywistów, analfabetów, niepełnosprawnych intelektualnie, wyeliminowanych społecznie – Nikifor (Epifan Drowniak), L. Więcek, M. Wiśnios, K. Gawłowa. Zupełnie inny krąg doznań określa twórczość tzw. psychopatologiczna E. Monsiela, W. Sułowskiego, R. Koska. Prezentujemy również liczne dzieła krakowskiego arysty wizjonera Włagysława Wałęgi. Osobna część ekspozycyjna została przewidziana na prace tzw. śląskich wizjonerów, zafascynowanego okultyzmem Teofila Ciepki i Erwina Sówki, karbonem – L. Holesz. Niektórzy świadomie inspirowali się malarstwem Hieronima Bosha i Pietera Bruegela jak J. Miklasiewicz. Inni, jak K. Okoń (wiolonczelista, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie) oraz i A. Słowiński (polonista) pozostawali pod silnym wpływem twórczości ludowej na szkle. Sporą grupę tworzą obrazy malarzy wyjątkowo utalentowanych, dla których malarstwo stało się życiową pasją, wielu odnalazło w nim sens życia – W. Iwańska, K. Szefler, L. Płonkowa, M. Korsak, H. Walicka, B. Surowiak, J. Kutkowski, W. Rząb. Wszystkich połączył „talent, pasja, intuicja…”
Agnieszka Kozdęba
