Otwarta w Muzeum im. Jacka Malczewskiego (Muzeum Sztuki Współczesnej – Domy Gąski i Esterki) wystawa Radomskie ślady Jana Pawła II skłania do refleksji i zadumy.
Od momentu historycznej wizyty Jana Pawła II w Radomiu, upłynęło już 17 lat. Szmat czasu. Starsi wiekiem, witający Papieża w różnych punktach miasta, są pewnie już bardzo starzy, ci którzy byli w średnim wieku, zbliżają się do „smugi cienia”, a najmłodsi, zdolni wówczas cokolwiek zapamiętać, mają po dwadzieścia kilka lat… Sam Papież w czasie powitania na Sadkowie do ówczesnego Prezydenta Miasta powiedział: „Jacy wy wszyscy młodzi”. Choć i On, przyznajmy, wydawał nam się wtedy młody.
Był piękny słoneczny dzień, panował podniosły, radosny nastrój. Wyczuwało się wyjątkowość i historyczność chwili. Polska dopiero wkraczała w erę wolnego rynku. Demokracja raczkowała. Duże zakłady przemysłowe nieuchronnie (niestety !?...) – wiemy to teraz – zmierzały w stronę bankructwa, zaczynały się kłopoty z pracą, i zwyczajną ludzką solidarnością. Po latach komunistycznej siermiężności i szarzyzny, ulice robiły się kolorowe, a społeczeństwo ogarniał bakcyl bogacenia się. Byliśmy na początku drogi pierwszego w dziejach eksperymentu przechodzenia od gospodarki centralnie sterowanej do kapitalizmu. Jak zawsze w takich przełomowych momentach, lęk w ludziach mieszał się z nadzieją, poczucie niepewności, z wiarą w lepsze jutro… Wizyta Papieża tę wiarę wzmacniała.
Na fotogramach z powitania i pobytu Jana Pawła II w Radomiu tych rozterek i problemów dnia codziennego nie widać. Dominuje odświętność. Wszędzie daje się zauważyć radość, dumę, skupienie i wielkie wzruszenie tych wszystkich, którzy znaleźli się w centrum lub bardzo blisko wydarzeń. Jeszcze jedno spostrzeżenie: jakże różna była ówczesna Polska od dzisiejszej… Bardziej skupiona, wyciszona i jeszcze bez przyodziewku kapitalistycznej krzykliwości.
Jan Paweł II bywał w naszym mieście (i regionie) już wcześniej – w 1968, 1972 i 1977 roku. Na rok przed pamiętnym konklawe Kardynał Karol Wojtyła odwiedził radomską farę, pielgrzymując do Sanktuarium w Błotnicy. Istnieje dokumentacja fotograficzna z tych wizyt. Przypominają o tym zdjęcia pokazywane na wystawie oraz pamiątkowa tablica w świątyni św. Jana Chrzciciela.
Organizatorzy wystawy zadbali, żeby życie i Pontyfikat Papieża pokazać jako zamkniętą całość. Nie mogło więc zabraknąć rodzinnych zdjęć Karola Wojtyły. Fotografii z lat szkolnych, studenckich, z pierwszych lat kapłaństwa, z wypraw w ukochane góry i spływów kajakowych. Z ceremonii religijnych, ze spotkań z przyjaciółmi czy wykonanych tuż przed wyjazdem do Rzymu na pamiętne konklawe, w październiku 1978 roku. Są również fotografie ze spotkań Papieża z wiernymi w Bazylice, na placu św. Piotra oraz z Prymasem Tysiąclecia, kardynałem Stefanem Wyszyńskim.
Najsmutniejsze są ostatnie zdjęcia – ukazujące obchody rocznicowe po śmierci Jana Pawła II na ulicy Jego Imienia na radomskim „Ustroniu”. Autorem tych fotografii jest Konrad Klepaczewski. Na wystawie można zobaczyć też – i dla wielu będzie to najciekawsza część ekspozycji – pamiątki z wizyty: stułę w której Papież poświęcił Seminarium Duchowne, papieską sutannę, ornat, tron papieski, kielich mszalny, buty, fragment zastawy, okolicznościowe medale, monety, banknot, znaczki…
Integralną częścią ekspozycji jest wystawa 38 kolorowych gwaszy na papierze ks. Władysława Paciaka. Malowanych od lutego do początku czerwca 1979 roku. Mających ex ante, z wyprzedzeniem, oddać klimat, koloryt i znaczenie zbliżającej się pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, w trakcie której Papież odwiedził Warszawę, Gniezno, Kraków, Oświęcim, Częstochowę. Artysta z góry założył, że utrwala historię, która jeszcze przed zaistnieniem przeszła do legendy – w wymiar mitu, metafizyki, wydarzenia epokowego… Czegoś zjawiskowego, prawie nadrealnego. Z perspektywy czasu wiemy, że się nie pomylił.
Dobrym dopełnieniem całości są prezentowane na wystawie obrazy (cykl płócien pt. Mistyka Gór, Ryszarda Kowalewskiego), okolicznościowe wydania kart pocztowych i znaczków oraz symboliczna rzeźba Marka Citaka 21 : 37. Tematyka gór była Papieżowi bardzo bliska, stąd jej obecność obok fotogramów i cennych pamiątek z wizyty.
Cała wystawa (to nieuniknione) jest również rodzajem nostalgicznej, sentymentalnej podróży w czasie – w historię miasta, Polski, ale i naszą osobistą - do lat naszego dzieciństwa, młodości, wieku średniego… W zależności od indywidualnej metryki każdego z nas.
Andrzej Leżoń
Eksponaty pochodzą ze zbiorów Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu oraz prywatnej kolekcji p. Bogusława Górniaka z Kozienic.
Wystawa potrwa do 20 kwietnia br.
Wystawa "Radomskie ślady Jana Pawła II" -
wystawa zorganizowana z okazji 30-lecia wyboru kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową i 50-lecia sakry biskupiej
Ceny biletów (bez oprowadzania):
normalny - 4 PLN
ulgowy - 3 PLN
