Wystawa zorganizowana przez Krajową Centralę Edukacji Politycznej Saksonii-Anhalt. Koncepcja naukowa: Uniwersytet im. Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze.
Wystawa przedstawia proces kształtowania i upowszechniania dwóch źródeł prawa niemieckiego, które powstały na historycznym obszarze między Łabą i Soławą: Zwierciadła saskiego i prawa magdeburskiego.
Pierwsze z nich jest najważniejszym spisem niemieckiego prawa z okresu średniowiecza. Powstało w latach 1220 – 1235. Jego autorem był Eike von Repgow , który spisał saskie prawo zwyczajowe, najpierw w języku łacińskim a następnie przetłumaczył je na język środkowodolnoniemiecki. Zwierciadło saskie zyskało ogromną popularność i autorytet. Prawo to było powszechnie stosowane w praktyce sądowej, wielokrotnie modyfikowane i przepisywane w dziesiątkach egzemplarzy. W XIV w. Zwierciadło saskie poddano weryfikacji, zestrajając go z prawem rzymskim i prawem kanonicznym. Zespolenie Zwierciadła saskiego z owymi uniwersalnymi prawami średniowiecza, stało się warunkiem rozpowszechnienia i stosowania kodeksu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Spośród zachowanych do dziś 460 manuskryptów wyróżniają się cztery iluminowane księgi, z figuralnymi pasami odnoszącymi się do umieszczonego obok tekstu. Ilustracje ułatwiały zrozumienie zasad prawa i stanowiły ozdobę ksiąg prawniczych.
Drugim źródłem prawa o którym mówi wystawa jest średniowieczne prawo miejskie Magdeburga. Początkowo elementem centralnym ustroju miasta był organ sądowniczy, ława miejska. Od 1244 r., obok ławy działała rada miejska, która przede wszystkim stanowiła prawo i zarządzała miastem. Istnienie dwóch ciał kolegialnych: rady i ławników było charakterystyczną cechą ustroju miasta. Wypracowane formy organizacyjno-prawne, zapewniały jego mieszkańcom nie tylko własne sądownictwo ale i liczne przywileje umożliwiające rozwój gospodarczy. Prawo magdeburskie stało się wzorem dla podobnych regulacji wielu miast środkowoeuropejskich.
Zwierciadło saskie w ścisłym połączeniu z prawem magdeburskim szybko rozprzestrzeniało się w Europie Środkowo-Wschodniej. W XIII w. za sprawą osadników niemieckich najpierw dotarło na Śląsk, następnie do Polski, na Ziemie Zakonu Krzyżackiego, do krajów nadbałtyckich, na Ruś, Słowacje i Węgry. Ważną rolę pośrednika w procesie recepcji prawa niemieckiego odegrało polskie Księstwo Śląskie. W 1211 r. prawo miejskie uzyskała Złotoryja, w 1235 r. Środa Śląska, a w 1241 r. Wrocław. Ze Śląska Zwierciadło saskie i prawo magdeburskie trafiły do Małopolski, a następnie do Wielkopolski i na Ruś Czerwoną. Król Kazimierz Wielki dokonał licznych lokacji miast. Szacuje się, że w Małopolsce i Galicji liczba lokacji na prawie niemieckim wyniosła 650, a w Wielkopolsce 150 miast. Dla małopolskich miast prawa niemieckiego król Kazimierz utworzył w 1356 r. Sąd Wyższy Prawa Niemieckiego na Zamku Krakowskim, jako sąd apelacyjny, rozstrzygający w sprawach spornych w miastach królewskich. Sąd swoim orzecznictwem przyczynił się do dalszego rozpowszechniania prawa sasko - magdeburskiego.
Prawo miejskie magdeburskie, w różnych lokalnych wariantach, funkcjonowało w Polsce aż do rozbiorów, gwarantując mieszczanom niezależność, status i przywileje. Zwierciadło saskie w niektórych niemieckich landach, przetrwało w szczątkowej formie do 1900 r., kiedy to zostało zastąpione kodeksem cywilnym. Fundamentalne idee prawa ujętego w Zwierciadle saskim są jednak nadal aktualne i oddziałują na dzisiejsze porządki prawne. Zwierciadło saskie i prawo magdeburskie stanowią w swoich regionalnych i lokalnych odmianach wspólne osiągnięcie europejskiej kultury prawa średniowiecza i wczesnej doby nowożytnej.
