muzeum radom bip
UE muzeum radom bip

Barwy dziecięcych losów. Mali bohaterowie lektur w kulturze i sztuce

wystawa w Muzeum im. J. Malczewskiego będzie prezentowana do końca 2018 r.

Ekspozycja prezentuje dziecięcych bohaterów nowel i powieści, poznawanych już w szkole, od wczesnych lat szkoły podstawowej do liceum włącznie.
Pokazujemy wieś polską końca XIX w., czyli miejsce życia Janka Muzykanta z noweli Henryka Sienkiewicza, Antka - bohatera opisywanego przez Bolesława Prusa, czy małego Tadeusza z nowelki Elizy Orzeszkowej. Na wystawie zrekonstruowana jest niewielka wiejska chata z autentycznym wyposażeniem z epoki: piecem, meblami, przedmiotami codziennego użytku, narzędziami oraz obrazy polskich twórców m.in. Tytusa Czyżewskiego, Józefa Chełmońskiego, Jana Stanisławskiego, Zygmunta Waliszewskiego, Tadeusza Makowskiego, Wojciecha Kossaka, ukazujące dziecko i wieś polską XIX wieku. Pokujemy także ręcznie robione zabawki dziecięce oraz stroje ludowe.Kolejną przestrzenią wystawienniczą jest klasa szkolna z przełomu XIX i XX w. To szkoła znana z takich lektur jak „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza czy „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego. W klasie są drewniane ławki z otworami na kałamarze, tablica drewniana, teczki na książki, podręczniki, stare mapy szkolne, zdjęcia uczniów w przełomu wieków, ale także nieodłączny element wychowawczy, czyli „dyscyplina” wisząca na ścianie. Możemy tu także zobaczyć oryginalne świadectwa Stefana Żeromskiego. Zupełnie inny charakter ma część wystawy opisująca małych bohaterów z XIX wiecznej Warszawy. Tu pokusiliśmy się o odtworzenie kamienicy miejskiej z podwórkiem „studnią”, na którym umieszczona jest katarynka, czyli tytułowy instrument z nowelki Bolesława Prusa. Ekspozycja jest uzupełniona grafikami z wizerunkami starej Warszawy, autorstwa m.in.: Franciszka Kostrzewskiego, Feliksa Piwarskiego, Henryka Pilattiego, Aleksandra Gierymskiego, Józefa Pankiewicza.Przypominamy także nowelę „Mendel Gdański” Marii Konopnickiej, której akcja także toczy się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. W tej części wystawy prezentujemy niezwykłej wartości i urody judaika, wypożyczone z Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Pucharki kidduszowe, jady, stare wydania Tory, naczynia, lichtarze, elementy stroju, lampki chanukowe, kasetki na wonności – balsaminki, i inne przedmioty obrzędowe.

Dalej pokazujemy już zupełnie inne czasy i przestrzenie. Począwszy od mieszkania przełomu lat 70./80. XX w., którym przywołujemy bohaterów „Jeżycjady” Małgorzaty Musierowicz, czyli uroczą rodzinę Borejków. Dla młodego widza może się okazać zaskakującym w jakim otoczeniu wychowywali się jego rodzice: bez komputerów, odtwarzaczy CD i innych sprzętów elektronicznych, za to z adapterem „Bambino”, rzutnikiem zdjęć, beczkowatym czarno-białym telewizorem, makatkami na ścianach i sprzętami takimi jak syfon, młynek do kawy, czy radziecki mikser.Bohaterowie lektur to nie tylko dzieci żyjące w Polsce. Przywołujemy również postać Tomka Sawyera z powieści Marka Twaina oraz Stasia i Nel z „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza. Tu na ekspozycji pojawia się sporo barwnych, egzotycznych eksponatów, pochodzących z krajów leżących na szlaku wędrówki małych bohaterów, czyli z Egiptu, Sudanu, Etiopii i Kenii. Codzienność egotycznych krajów pokażemy przez przedmioty kultury materialnej, elementy stroju, czy choćby uposażenie wielbłąda wędrującego przez pustynię.
Niezwykle ważną i najbardziej kolorową częścią wystawy jest ta, poświęcona postaciom fantastycznym, czyli bohaterom bajkowym z „Alicji w krainie Czarów” Levisa Carrola, „Małego Księcia” Antoine'a de Saint-Exupéry'ego  i „Opowieści z Narni” C.S. Lewisa .
Tu pojawiają się bardzo atrakcyjne eksponaty, m.in. model samolotu z czasów II wojny światowej w skali 1: 16, strój pilota, stara zdobiona szafa, ruszający się lew, wielokolorowe i bardzo autentyczne laki wyobrażające postaci Alicji, Kapelusznika, Królowej Kier i całej reszty bohaterów żyjących „po drugiej stronie lustra”.
Eksponaty na wystawę są wypożyczone z Muzeum Lubelskiego w Lublinie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Kielcach – oddziału Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Wsi Lubelskiej, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, Teatru Arlekin w Łodzi, Teatru im. Jana Kochanowskiego w Radomiu i Muzeum Etnograficznego i Archeologicznego w Łodzi, Muzeum Orła Białego w Skarżysku oraz Muzeum im. Jacka Malczewskiego oraz od prywatnych kolekcjonerów.
Pragnieniem autorek wystawy jest przybliżenie czasów, realiów i otoczenia małych bohaterów lektur szkolnych, być może po obejrzeniu ekspozycji staną się oni bliżsi, bardziej realni i nieco bardziej „odbrązowieni” dla widza i czytelnika.
Wszyscy z nas byli kiedyś dziećmi, ale niewielu z nich o tym pamięta – ten cytat z „Małego Księcia wydaje się być znakomitą zapowiedzią i mottem wystawy.


Autorkami wystawy są: Ilona Pulnar-Ferdjani i Agnieszka Kozdęba.


Dział Naukowo-Oświatowy
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
tel. 48 3625694
fax. 48 3623481

Partnerzy:
https://www.bsjedlinsk.pl http://www.26600.pl https://dokultury.mazowieckie.com.pl/pl
Mecenasi Muzeum:
tło e-riders motocykle