Muzeum Historii Radomia na finiszu
Dobiegł końca remont kamienic Gąski i Esterki, w których swoją siedzibę będzie miało Muzeum Historii Radomia. Niebawem ogłoszony zostanie przetarg na zbudowanie ekspozycji. Po zakończeniu prac, muzeum będzie jedną z najnowocześniejszych placówek.
Dobiegł końca remont kamienic Gąski i Esterki. Niegdyś mieściło się tutaj Muzeum Sztuki Współczesnej. – Muzeum powołane zostało jesienią 1990 roku. Pierwsza wystawa, pokaz kolekcji sztuki współczesnej odbyła się w maju 1991 roku i w tym roku mija 30 lat od tej wystawy. Szefem muzeum był Mieczysław Szewczuk i jest głównym twórcą programu tworzenia kolekcji i programu merytorycznego. Zaczątkiem kolekcji było prawie 1800 dzieł powstałych po roku 1945. Dodatkowo 290 dzieł, które przejęliśmy ze zlikwidowanego BWA w Radomiu – wyjaśniała Magdalena Kwiatkowska-Rzodeczko, Główny Inwentaryzator muzeum.
Muzeum Sztuki Współczesnej było pierwszym w Polsce noszącym taką nazwę. W czasach największej aktywności i świetności rocznie organizowano kilkanaście wystaw. Zbiory liczą około 5 000 obiektów. Ostatnia wystawa kolekcji sztuki współczesnej planowana jest w maju 2021 roku. – Będzie to podsumowanie 30 lat działalności muzeum i ukłon w stronę Mieczysława Szewczuka. Zaprezentujemy przekrojowo najlepsze dzieła z naszej kolekcji. Pan Mieczysław oczywiście współpracuje z nami przy tej wystawie. Będzie to symboliczne pożegnanie się z Muzeum Sztuki Współczesnej i otworzenie nowego rozdziału w historii Muzeum im. Jacka Malczewskiego – mówiła Magdalena Kołtunowicz z Działu Sztuki muzeum.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu na remont kamienic Gąski i Esterki otrzymało dotację ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego na realizację w latach 2018-2021 zadania pn.: „Modernizacja i adaptacja zabytkowych kamienic Gąski i Esterki na potrzeby utworzenia stałej wystawy archeologiczno-historycznej” w kwocie: 7 983 616,08 zł. – Przestrzeń radomskiego rynku nabiera coraz ciekawszych barw, to także duże starania miasta w kwestii rewitalizacji tego miejsca. Radomski rynek zaczyna błyszczeć. Kiedy w 2018 roku podejmowaliśmy decyzję o odnowie kamienic Gąski i Esterki poprzedziliśmy ją analizą finansową, wiedzieliśmy ile to będzie kosztowało, ale to działanie było bardzo potrzebne. Jestem przekonany, że te obiekty będą przyciągały dużą rzeszę zwiedzających, dzięki bardzo ciekawej formie wystawienniczej – mówił Rafał Rajkowski, wicemarszałek województwa mazowieckiego.
Zadanie, na które Muzeum im. Jacka Malczewskiego pozyskało finansowanie, obejmowało modernizację i adaptację zabytkowych kamienic Gąski i Esterki. Zostały wykonane roboty budowlano-montażowe, wymieniono instalacje sanitarne i elektryczne. Prace objęte były kompleksowym nadzorem autorskim, inwestorskim i konserwatorskim. Dodatkowo wymienione zostały stropy oraz pogłębiono i zapewniono pełny drenaż piwnicom. Kamienice wyposażone zostały w nowoczesny system wentylacji i klimatyzacji oraz sieć LAN do stanowisk multimedialnych.
- Przeprowadzona została także konserwacja zabytkowych mebli, m.in. z Apteki pod Białym Orłem, która mieściła się przy ul. Żeromskiego 5. Odnawiane były także zabytkowe meble z epoki nowożytnej XVIII wieku oraz meble z XIX stulecia i z początków XX wieku – opowiadał Adam Duszyk, zastępca dyrektora muzeum. - Dziękuję za wsparcie wicemarszałkowi Rafałowi Rajkowskiemu, który mocno nas wspiera. Dziękuję także marszałkowi Adamowi Struzikowi za przychylność i pracownikom muzeum, którzy wykonali ogromną pracę - dodał Duszyk.
Niebawem ogłoszony zostanie przetarg na zbudowanie pełnej ekspozycji. W czasie oprowadzania dziennikarzy po wyremontowanych kamienicach o pomyśle na aranżację przestrzeni wystawienniczej opowiadał Adam Duszyk. - Zwiedzanie będzie rozpoczynać się od piwnic Kamienicy Esterki. Pierwsze pomieszczenie będzie wprowadzało w klimat Radomia. Na dużym ekranie zwiedzający zobaczą multimedialną prezentację pełnej historii Radomia. Będzie to artystyczny kolaż: dokumenty, daty, ryciny, mapy, fotografie, cytaty – opowiadał Duszyk.
Kolejne pomieszczenie będzie tak zwaną salą gier i zabaw. Zaplanowanych zostanie pięć gier. Jedną z nich będzie „radomski monopol”. Grający będą kupować oczywiście radomskie hotele, restauracje, zakłady przemysłowe z przełomu XIX i XX wieku.
Następnym etapem zwiedzania będzie właściwa ekspozycja w układzie chronologicznym. Pierwsza sala poświęcona będzie wczesnośredniowiecznym dziejom Radomia. Za ekspozycję merytorycznie odpowiada pani prof. Joanna Kalaga. Nowym rozwiązaniem będzie prezentacja grodu z X wieku i współistniejących osad w specjalnie skonstruowanej niszy pod szklaną podłogą. Na ścianach na specjalnych ekranach LCD prezentowane będą inne obiekty związane z tamtym okresem.
W kolejnej sali zwiedzający znajdą artefakty związane ze Starym Radomiem (tereny wokół kościoła Św. Wacława).
Za dalsze sale ekspozycyjne odpowiada prof. Dariusz Kupisz. W małym pomieszczeniu, które znajduje się już w piwnicach Kamienicy Gąski zainstalujemy sześć stanowisk VR (wirtualnej rzeczywistości). Tam zakładając na głowę specjalne hełmy (stylizowane na rycerskie) zwiedzający mogli przenieść się w czasie np. na mury XV wiecznego Radomia albo do wnętrza kościoła Św. Jana, spotkają też na rynku postacie, które żyły w naszym mieście w XV i XVI wieku. Zwiedzający zobaczą orszak królewski Kazimierza Jagiellończyka wjeżdżający do Radomia przez Bramę Krakowską.
Dalsza część ekspozycji będzie przedstawiała dzieje miasta w XIV i XV stuleciu. Atrakcją tej części będzie odtworzony jeden do jednego średniowieczny kram kupiecki, za którym, na specjalnym hologramie, zobaczymy i usłyszymy radomskiego kupca.
Na parterze Kamienicy Gąski zwiedzający zobaczą wydarzenia związane z radomskim zamkiem: unię wileńsko-radomską, radomski hołd wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego, Konstytucję Nihil novi. W tej części oprócz ekranów LCD będzie też przygotowane stanowisko do robienia sobie pamiątkowych zdjęć w strojach z epoki oraz w dybach, które dawniej znajdowały się na radomskim rynku.
Ekspozycja na parterze Kamienicy Gąski zakończy się epizodem Konfederacji Radomskiej. Nie zabraknie też wątków związanych z Trybunałem Skarbowym, bitwą pod Guzowem, wydarzeniom „potopu szwedzkiego”.
Następnie zwiedzający przejdą schodami Kamienicy Gąski na pierwsze piętro. Tam przywita ich wnętrze gabinetu radomskiego historyka z przełomu XIX i XX stulecia Walerego Przyborowskiego. Kolejna sala przedstawi dzieje miasta w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Na trójwymiarowej animacji zobaczymy wyzwalanie Radomia przez wojska napoleońskie z rąk Austriaków w 1809 roku. Dalej zwiedzający zapoznają się z wydarzeniami powstania styczniowego. Szczególny nacisk położono na udział w powstaniu radomskich Bernardynów.
Następnie przez stylizowane na zabytkowe, drzwi zwiedzający wejdą do „Apteki pod Białym Orłem”, najbardziej znanej z radomskich aptek. Meble z 1824 roku będą oryginalne, a na suficie odtworzony zostanie charakterystyczny wizerunek białego orła. Na specjalnym ekranie będzie można też zobaczyć jak wyglądała apteka w I połowie XIX wieku, jak wyglądała w II poł. XIX wieku oraz jak zmieniał się jej wygląd w kolejnych epokach. Za apteką zobaczymy stylizowany na zabytkowy fotoplastykon. Tam na wygodnych pufach będzie można oglądać wszystkie stare fotografie ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.
Kolejna część ekspozycji poświęcona będzie gospodarce miasta w II poł. XIX wieku. Dalej zaprezentowany zostanie Radom w czasach I wojny światowej i duma radomian – ekspozycja poświęcona „Republice radomskiej”. Radom był pierwszym miastem Królestwa Polskiego, które bez pomocy z zewnątrz odzyskało niepodległość. Stało się to już 2 listopada 1918 roku.
Kolejna sala to Radom w dwudziestoleciu międzywojennym. Tutaj zaprezentowane zostaną największe radomskie zakłady przemysłowe: Fabryka Papierosów, Fabryka Broni, Fabryka Farb i Lakierów, Fabryka telefonów szwedzkiej firmy „Ericsson” oraz Fabryka obuwia „Bata”.
W ostatniej, największej sali zwiedzającym przedstawiony zostanie Radom w czasach okupacji hitlerowskiej. W tym pomieszczeniu będzie także wyświetlany animowany film w 3D, który podsumuje dzieje Radomia od X wieku po czasy współczesne.
W Muzeum Historii Radomia będzie sklepik z pamiątkami. Dodatkową atrakcją ma być też dziedziniec, na którym można odpocząć wśród zieleni. Stanie tam rzeczywistych rozmiarów rzeźba „dzielnej radomianki”, z którą związana jest autentyczna historia z czasów „potopu szwedzkiego” opisana przez Wespazjana Kochowskiego. Dziewczyna z Radomia uderzyła obłapiającego ją Szweda i nie została ukarana ponieważ nie pozwolił na to król Szwecji Karol X Gustaw, który nocował wówczas w jednej z kamienic, w których budujemy muzeum.
Po zakończeniu całej inwestycji będzie to jedno z najnowocześniejszych muzeów.
Będzie współpraca!
Umowę o współpracy naukowo-dydaktycznej podpisali Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego oraz prof. dr hab. Sławomir Bukowski, rektor Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego jest instytucją otwartą na współpracę ze środowiskami akademickimi. Dlatego w piątek, 19 marca, podpisana została umowa pomiędzy muzeum, a Uniwersytetem Technologiczno-Humanistycznym im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu o współpracy naukowo-dydaktycznej.
- Warto powracać do dziedzictwa artystycznego Jacka Malczewskiego, przypominając o radomskich korzeniach tego wybitnego twórcy. Jacek Malczewski, obok Jana Kochanowskiego i Witolda Gombrowicza, winien stać się - symbolicznym promotorem potencjału (nie tylko kulturowego) miasta i regionu – powiedział prof. dr hab. Sławomir Bukowski, rektor UTH.
Celem umowy jest rozpoczęcie współpracy i zacieśnienie więzi między muzeum a środowiskiem akademickim. Ma ona służyć m.in. podnoszeniu jakości kształcenia. – Muzeum, w miarę swoich możliwości, zobowiązało się do wspierania i pomocy organizacyjnej przy podejmowanych wspólnych inicjatywach kulturalnych i naukowych. Chcemy także stworzyć warunki do realizacji praktyk zawodowych dla wybranych studentów Wydziału Filologiczno-Pedagogicznego UTH – wyjaśniał Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. – Zależy nam na pozyskiwaniu nowych, młodych i otwartych osób, które mogą wnieść nową energię i pomysły do naszej instytucji. Współpraca z uniwersytetem sprzyja temu działaniu – dodał dyrektor Ruszczyk.
Dzięki podpisanej umowie studenci wspomnianego wydziału mogą, za zgodą muzeum, w ramach praktyk zawodowych lub wolontariatu, m.in. wspomagać muzeum organizacyjnie, uczestniczyć w redagowaniu nowego muzealnego rocznika „ArteFakty” i publikować w nim własne artykuły naukowe, felietony, eseje, reportaże i wywiady. - Uczelnia w ramach działalności wydziału pedagogiczno-filologicznego zobowiązała się również do kształcenia studentów na specjalistów w dziedzinie komunikacji społecznej według zapotrzebowania zgłaszanego przez rynek kultury, w tym muzeum – dodał dr hab. Dariusz Trześniowski prof. nadzw. UTH oraz koordynator współpracy ze strony uniwersytetu.
Muzeum nieczynne!
W Dzienniku Ustaw pojawiły się nowe regulacje zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Część z nich weszła w życie już w sobotę 13 marca br. inne zaczną obowiązywać od 15 marca.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem Rady Ministrów od poniedziałku, 15 marca, do odwołania muzea i galerie sztuki zostają zamknięte. Ma to związek z nowymi obostrzeniami wprowadzonymi m.in. na terenie województwa mazowieckiego.
O ewentualnych zmianach będziemy informować na bieżąco.
Powstanie monografia Radomia
Czterotomowa monografia „Dzieje Radomia” powstanie dzięki współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego i władz Radomia. W 2023 roku, z okazji 100-lecia Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu planowane jest wydanie pierwszych dwóch tomów.
Radom jest miastem z ponad osiemsetletnią historią. Miasto do tej pory nie doczekało się pełnej monografii naukowej. Ostatnia tego typu próba została podjęta przez Radomskie Towarzystwo Naukowe w 1985 roku. Efektem tych prac było jednotomowe wydawnictwo, w którym nakreślono dzieje Radomia od 1795 roku.
W związku z tym dzięki współpracy władz Radomia z Samorządem Województwa Mazowieckiego, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz OKiSz „Resursa Obywatelska” zamierzają podjąć się opracowania i publikacji monografii naukowej. – To dobry czas dla kultury. Dzięki staraniom dyrekcji muzeum i ich prężnej działalności znalazły się i z przyjemnością zostały przekazane pieniądze na ten cel. Ta wspólna inicjatywa władz Radomia i Samorządu Województwa Mazowieckiego jest godna pochwały – mówił Rafał Rajkowski, wicemarszałek województwa mazowieckiego.
Wiceprezydent Radomia Mateusz Tyczyński podkreślał, że monografia nie jest kontrowersyjnym, ale bardzo potrzebnym projektem. - Podjęliśmy już działania związane ze skierowaniem pod obrady Rady Miejskiej w Radomiu stosownej uchwały, dzięki której zadanie wpisane zostanie do Wieloletniej prognozy Finansowej. Zaangażowanie Samorządu Województwa Mazowieckiego i miasta pozwoli podzielić siły i środki finansowe na stworzenie monografii, ale zapewni także szerszą jej promocję – mówił Mateusz Tyczyński, wiceprezydent Radomia.
Przy pracach nad monografią udział weźmie prof. dr hab. Dariusz Kupisz, który zgodził się koordynować całość działań badawczych i wydawniczych. – To bardzo dobra inicjatywa, która ma na celu upowszechnienie informacji na temat Radomia i jego historii. Radom zasługuje na co najmniej czterotomowe wydanie. Monografia będzie bardzo cennym źródłem wiedzy – mówił Kupisz.
W ramach opracowywania monografii przeprowadzone zostaną pełne prace badawcze nad szeroko pojętymi dziejami Radomia, które zwieńczy czterotomowe wydawnictwo (razem około 1600 stron) pod roboczym tytułem: „Dzieje Radomia” t. 1-4.
Pierwsze 100 egzemplarzy będzie edycją limitowaną (numerowaną) wydaną specjalnie z okazji 100-lecia Muzeum im. Jacka Malczewskiego. Na rok 2023 planowane jest wydanie dwóch pierwszych tomów, a tomy 3 i 4 do roku 2026 po zakończeniu kompleksowych badań – wyjaśniał Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.
T. 1. Do roku 1795
T. 2. Lata 1795–1915/1918
T. 3. Lata 1915/1918–1945
T. 4. Lata 1945–2022
Łącznie monografia to 1220 stron tekstu merytorycznego (ok. 76 arkuszy autorskich po 40 000 znaków ze spacjami). Wraz z ilustracjami oraz indeksami zajmie łącznie 1600 stron w 4 tomach.
