Muzeum Historii Radomia oferuje tematyczne lekcje i warsztaty muzealne połączone ze zwiedzaniem całej ekspozycji.
A. Lekcje dla uczniów szkół podstawowych (kl. 7-8) i ponadpodstawowych
1. „Lokacja miast na prawie niemieckim na przykładzie Radomia”
W Muzeum Historii Radomia mamy bardzo dobrą infrastrukturę do pełnego zobrazowania tego zagadnienia. Najpierw oglądamy Radom w okresie grodowym, przedstawiony przy pomocy makiety Piotrówki pod szklaną podłogą w piwnicy, następnie przechodzimy do sali, gdzie przy pomocy specjalnej aplikacji na ekranie dotykowym budujemy od podstaw miasto na prawie magdeburskim. Radom ze swoim Rynkiem jest doskonałym przykładem takiego miasta, a usytuowanie Muzeum Historii Radomia tuż przy tym głównym placu miasta umożliwia zwiedzenie go w trakcie lekcji. Dodatkowo możemy zobaczyć typowe zajęcia mieszkańców dawnych miast, czyli rzemiosło (kowalstwo, garncarstwo, bednarstwo) i handel (replika dawnego kramu i hologramy dwóch rzemieślników).
2.„Radom w czasach Jagiellonów”
Radom był miastem, które w czasach Jagiellonów przeżywało swoją złotą epokę i można to zobaczyć na wystawie w Muzeum Historii Radomia. Głównymi elementami ekspozycji poświęconej temu okresowi są naturalnej wielkości postaci Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny oraz podświetlana makieta renesansowego zamku królewskiego w Radomiu. Postaci przyodziane są w wierne kopie strojów i biżuterii z epoki, a doskonałym uzupełnieniem kolekcji są cenne przedmioty znalezione w trakcie badań archeologicznych. Na szczególną uwagę zasługują artystycznie wykonane piece kaflowe, nie ustępujące tym, które ówcześnie ozdabiały Wawel.
3. „Zamachy, konspiracja, powstania i rewolucje – metody walki Polaków z zaborca w epoce niewoli narodowej”
Dużo uwagi na naszej muzealnej ekspozycji poświęciliśmy działaniom konspiracyjnym, powstaniom i zamachom, ponieważ jest to nie tylko ważna część historii naszego miasta, ale także Polski i Polaków, szczególnie w okresie zaborów. Szeroko opisane i ukazane jest powstanie styczniowe, łącznie ze strojami, bronią (autentyczne kosy), filmami rekonstruującymi te wydarzenia, szczegółową i interaktywną mapą walk na ziemi radomskiej. Ciekawie zaprezentowano także Rewolucję 1905 roku, ilustrując faktografię bronią i zdjęciami tak znanych lokalnie postaci jak Stanisław Werner czy Józef Grzecznarowski.
4.„Przemysłowy Radom w XIX i XX stuleciu”
Radom przez ostatnie dwa stulecia rozwijał się jako miasto przemysłowe, którego bazą stało się garbarstwo. Na ekranie dotykowym można zapoznać się z postacią Teodora Karscha –jednego z ojców tej gałęzi radomskiego przemysłu, a dalej, na ścianach, w postaci elementów fototapety można zobaczyć radomskie fabryki i zakłady oraz stację kolejową w Radomiu, której otwarcie przyspieszyło rozwój miasta. W gablotach znajduje się mnóstwo przedmiotów wykonanych w radomskich przedsiębiorstwach (ceramiczne i odlewnicze), a także dowody bogactwa ówczesnych przemysłowców (srebrne cukiernice i inne elementy zastawy stołowej). W jednej z sal wyeksponowana została Fabryka Broni w Radomiu, gdzie opisana i zilustrowana jest jej historia, skutki dla urbanistyki (osiedle Planty), a także produkty (oryginalne pistolety Vis wz. 35 oraz wojskowy rower „Łucznik”).
5.„Radom na progu niepodległości”
Jednym z najważniejszych wydarzeń z historii Polski jest odzyskanie niepodległości w 1918 roku. Radom był bardzo ważnym punktem na mapie wydarzeń z tamtego czasu i to właśnie pokazujemy w Muzeum Historii Radomia. Powstanie Republiki Radomskiej jest wydarzeniem wciąż mało jeszcze znanym, nawet w samym Radomiu, a w naszym Muzeum fotografia przedstawiająca proklamację niepodległości 2 listopada 1918 roku zajmuje całą ścianę w jednej z sal wystawienniczych. Ukazana została także radomska droga do wolności w postaci filmu rekonstruującego wydarzenia; można zobaczyć także naturalnej wielkości (i w kopii oryginalnego munduru) postać podporucznika Józefa Marjańskiego, kluczowego wojskowego z tamtego okresu w Radomiu.
6.„Radom w okresie dwudziestolecia międzywojennego”
W okresie dwudziestolecia międzywojennego Radom był największym miastem województwa kieleckiego i bardzo dobrze się rozwijał. Głównym dowodem na to jest choćby budowa Fabryki Broni, działalność klubów sportowych czy miejsc rozrywki. Wśród tych ostatnich wyjątkową rolę odgrywała słynna restauracja Stanisława Wierzbickiego, w której bywali najznamienitsi polscy politycy, artyści, czy – jak byśmy powiedzieli dziś – celebryci. Gratką naszej kolekcji muzealiów jest księga wpisów gości tego kulinarnego przybytku, otwarta na stronie z dedykacją i rysunkiem samego Wojciecha Kossaka. Umieszczone na specjalnych uchwytach na suficie zdjęcia radomian z tamtej epoki pokazują ludzi eleganckich, zadbanych i zadowolonych z życia.
7.„Ziemie polskie pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej”
Inwazja niemiecka z września 1939 roku przerywa okres rozwoju Polski. Do Radomia Niemcy wkroczyli już 8 września, rozpoczynając realizację swojej złowrogiej polityki. Unikatową atrakcją jest film nakręcony przez niemieckiego żołnierza w naszym mieście. Można na nim zobaczyć centrum Radomia od Rynku, przez ulice Rwańską, Żeromskiego i Lubelską, aż do zbombardowanego przez najeźdźców lotniska; dokładnie widać radomian i ich codzienne zajęcia. Resztę ekspozycji stanowią różne przedmioty związane z tymi mrocznymi czasami, przypominające zagładę Żydów, egzekucje, obozy i inne formy prześladowania mieszkańców Polski. Nieprzypadkowy jest czarny kolor ścian w tym pomieszczeniu, natomiast puste, czarne ramki na suficie symbolizują mieszkańców naszego miasta, którzy nie przetrwali wojny.
8.„Radom w literaturze pięknej”
Wbrew obiegowym opiniom Radom był (i jest) miastem, które na przestrzeni dziejów zostało ciekawie i różnorodnie sportretowane przez literatów. Obok nazwisk pisarzy związanych z Radomiem przez miejsce swojego urodzenia czy wzrastania (Jehoszua Perle, Zofia Romanowiczowa, Bernard Gotfryd, Zbigniew Kruszyński) pojawiają się artyści, dla których to miasto było jedynie życiowym bądź twórczym epizodem (Witold Gombrowicz, Jan Dobraczyński, Stefan Otwinowski, Jarosław Iwaszkiewicz). Na wybranych passusach z ich twórczości pokazujemy niezwykłą historię Radomia, ukazaną na tle poszczególnych losów twórczych jednostek.
9. „Radomian portret własny”
W oparciu o multimedialna aplikację poznajemy sylwetki najbardziej zasłużonych dla miasta radomian bądź postaci spoza Radomia, które jednak w jego historii zapisały chlubną kartę. Podczas każdej lekcji podkreślana jest dawna wielokulturowość miasta, a losy i dokonania poszczególnych osób układają się w fascynujący ciąg przyczynowo-skutkowy, pozwalający lepiej zrozumieć nie tylko skomplikowaną i trudną historię Radomia, ale i jego współczesność.
10.„Patroni radomskich szkół”
Muzeum Historii Radomia zaprasza także na tematyczne lekcje poświęcone wybranym patronom radomskich szkół oraz epoce, w której żyli i działali. W rozbudowywanej systematycznie ofercie znajdują się już zajęcia poświęcone np. królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, królowej Jadwidze Andegaweńskiej, Janowi Długoszowi, Janowi Kochanowskiemu, Jackowi Malczewskiemu czy 72 Pułkowi Piechoty im. płk. Dionizego Czachowskiego.
Lekcje muzealne dla 6-latków (zerówki) i klas 1-6 szkół podstawowych
1.„Zanim powstało miasto – osada na Piotrówce i życie codzienne mieszkańców”
Fragment animowanego filmu pokazujący początki Radomia. Następnie przejście do sali z makietą Piotrówki pod szklaną podłogą, przedmiotami z tamtego okresu znalezionymi przez archeologów (narzędzia, biżuteria, broń, przedmioty codziennego użytku, zabawki i rozrywka) oraz z ekranami dotykowymi. Jest też wyświetlana komputerowa animacja pokazująca osadę i jej otoczenie.
2.„Jak budowano dawne miasta i jak w nich żyli ludzie?”
Budowa dawnego miasta przy użyciu ekranu dotykowego i specjalnej aplikacji. Oglądanie dawnych materiałów budowlanych: cegieł oraz kamiennych i drewnianych elementów.
3.„Zajęcia i życie ludzi w dawnych miastach”
a. handel (kopia dawnego straganu z ekranami, na których wyświetlane są postaci rzemieślników i handlarzy)
b. rzemiosło (pokaz warsztatu kowala, warsztatu szewca, wyroby garncarskie i bednarskie)
4.„Zamek królewski w Radomiu – królowie, królowe i dworzanie”
Oglądanie manekinów Zygmunta II Augusta i Barbary Radziwiłłówny w pięknych strojach oraz podświetlanej makiety dawnego zamku. Oglądanie ekspozycji przedmiotów znalezionych w trakcie badań dawnego zamku królewskiego. Przebieranie się w stroje z epoki dworu królewskiego w Radomiu, pamiątkowe fotografie przy specjalnej „średniowiecznej” ściance.
5. „Mali poszukiwacze skarbów”
Zabawa polega na szukaniu białych kopert, które zostały ukryte w przestrzeni Muzeum. Zawierają one wskazówki, które krok po kroku prowadzą do skarbu. Kolejne koperty znajdują się w różnych miejscach, prowadząc do celu, a jednocześnie dając okazję do:
a. opowieści o ciekawych przedmiotach z ekspozycji (przedmioty codziennego użytku, drewniana droga, stragan, ciżmy);
b. skorzystania z gier i aplikacji (budowa miasta, witraże kościelne) lub innych atrakcji (stroje do przebierania).
Skarbem jest sakiewka pełna wybitych przez Muzeum monet. Każdy z uczestników otrzymuje na pamiątkę jeden egzemplarz.
6.„Rzemieślnicze tradycje Radomia”
Opowieść o dawnych zakładach rzemieślniczych i o cechach, w których skupieni byli radomscy rzemieślnicy. Oglądanie eksponatów związanych z garbarstwem i kowalstwem (skórzane relikty, kute drzwi z kościoła pw. św. Wacława). Te zajęcia w Muzeum Historii Radomia połączone są z warsztatami pieczenia pierników w gmachu głównym Muzeum.
W okresie letnim (maj-wrzesień) dodatkową atrakcją dla dzieci (6-12 lat) jest układanie na dziedzińcu Muzeum Historii Radomia wielkich puzzli
(2 x 5 m) przedstawiających panoramę Radomia z 1941 roku autorstwa artysty malarza Stanisława Trzebińskiego.
